Zorunlu bir resmi dil ne demektir? Pratikte bu, Rusya nüfusunun azınlığını oluşturan Büyük Rusların dilinin, Rusya'nın tüm diğer nüfusuna dayatılması demektir. Her okulda resmi dilde ders zorunlu olacaktır. Tüm resmi işlemler yerel halkın dilinde değil, mutlaka resmi dilde yapılmalıdır.
Zorunlu resmi dilin gerekliliği, onu savunan partiler tarafından nasıl haklı gösteriliyor?
Kara-Yüzler'in "kanıtları" tabii ki kısa ve özdür: bütün yabancı kökenlilere demir yumrukla muamele edilmeli ve "rahatlarına bakmalarına" izin verilmemelidir. Rusya bölünmez kalmalı ve Büyük Ruslar Rus vatanının güya kurucusu ve çoğaltıcısı olduklarından, tüm halklar Büyük Rus prensibine boyun eğmelidir. Bu yüzden egemen sınıfın dili zorunlu resmi dil olmalıdır. Bay Purişkeviçler, toplam nüfusun yaklaşık yüzde 60'ını oluşturan Rusya'nın Büyük Rus olmayan nüfusunun konuştuğu "berbat lehçelerin" bir bütün olarak yasaklanmasına karşı değildirler.
Liberallerin tavrı çok "daha uygar" ve "daha rafinedir." Anadiline, belirli sınırlar içinde (örneğin ilkokullarda) izin verilmesinden yanadırlar. Fakat aynı zamanda zorunlu resmi dilden yanadırlar. "Kültürün" çıkarları için, "bir" ve "bölünmez" Rusya'nın çıkarları için vs. bu gereklidir. "Devlet olmak kültür birliğinin onayıdır... Resmi dil, kesinlikle, devlet kültürünün bir unsurunu oluşturur... Devlet olmanın temelinde iktidarın birliği yatar ve resmi dil bu birliğin aracıdır. Resmi dil devlet olmanın tüm diğer biçimleri gibi aynı zorlayıcı ve genel yükümlendirici güce sahiptir... Rusya'nın bir ve bölünmez kalması nasip olacaksa, o zaman Rus yazı dilinin resmi yararı olanca kararlılıkla savunulmalıdır."
Resmi dilin zorunluluğu sorununda liberalin tipik felsefesi budur. Yukarıda aktarılan cümleleri Bay S. Patraşkin'in liberal gazete "Dendeki" (No. 7) makalesinden aldık. Kara-Yüzler'in organı "Novoye Vremya", anlaşılır nedenlerden ötürü yazarı bu düşüncelerinden dolayı ateşli bir öpücükle ödüllendirdi. Bay Patraşkin burada "gayet akıllı uslu düşünceler" ifade ediyor, diyordu Menşikov'un gazetesi (No. 13 588). Kara-Yüzler, ulusal-liberal "Ruskaya Mysli" de bu tür "akıllı uslu" düşüncelerden dolayı sürekli övüyorlar. Liberaller, "kültürel" gerekçelerin yardımıyla, "Novoye Vremyacıların" böylesine hoşuna giden şeyleri propaganda ederken nasıl övmesinler ki?
Rus dili yüce ve güçlüdür, diyor bize liberaller. Rusya'nın herhangi bir kenar bölgesinde yaşayan herkesin bu yüce ve güçlü dili iyi bilmesini gerçekten istemiyor musunuz? Rus dilinin yabancı kökenlilerin edebiyatını zenginleştirdiğini ve onlara büyük kültür zenginliklerine iştirak etme olanağı sunduğunu vs. görmüyor musunuz?
Bütün bunlar doğru, liberal beyler, diye yanıtlıyoruz onları. Turgenyev'in, Tolstoy'un, Dobrolyubov'un, Çernişevski'nin dilinin yüce ve güçlü olduğunu sizden daha iyi biliyoruz. Rusya'da ikamet eden istisnasız tüm ulusların ezilen sınıfları arasında daha sıkı bir ortaklığın ve kardeşçe bir birliğin oluşmasını sizden daha acilen istiyoruz. Ve elbette Rusya'nın her sakininin yüce Rus dilini öğrenme olanağına sahip olmasından yanayız.
Sadece şunu istemiyoruz: zorlama unsuru. İnsanları sopayla cennete sürmek istemiyoruz. Çünkü "kültür" üzerine istediğiniz kadar güzel laf edin, zorunlu resmi dil cebirle ve zorla öğretmekle bağlıdır. Yüce ve güçlü Rus dilinin, birilerinin onu sopayla öğrenmeye zorlanmasına ihtiyacı olmadığını düşünüyoruz. Rusya'da kapitalizmin gelişmesinin ve genelde toplumsal yaşamın serpilip büyümesinin bütün ulusların birbirine yakınlaşmasına yol açtığından eminiz. Yüzbinlerce insan Rusya'nın bir ucundan diğerine savruluyor, nüfusun ulusal bileşimi karışıyor, soyutlanma ve ulusal kendi bildiğini okuma ortadan kalkmak zorundadır. Yaşam ve çalışma koşullarından dolayı Rus dilini bilmesi gerekenler, sopa olmadan da onu öğreneceklerdir. Zorlama (sopa) ise sadece, yüce ve güçlü Rus dilinin diğer ulusal grupların içine girişini zorlaştırmaya yol açacak ve her şeyden önce düşmanlıkları şiddetlendirecek, milyonlarca sürtüşme yaratacak, sinirliliği ve karşılıklı anlaşmazlığı artıracaktır vs. Buna kimin ihtiyacı var? Rus halkının ve Rus demokrasisinin buna ihtiyacı yok. Rus halkı, "Rus kültürü ve devleti yararına" uygulananlar da dahil, hiçbir ulusal baskıyı tanımıyor.
Rus marksistlerinin, tüm yerel dillerde okul işlerine izin verilmesi ve bir ulusun her türlü ayrıcalıklarını ve bir ulusal azınlığın haklarının her türlü ihlalini hükümsüz kılan temel bir yasanın anayasaya eklenerek, zorunlu bir devlet dilinin olmamasının zorunlu olduğunu söylemelerinin nedeni budur.
"Proletarskaya Pravda" No. 14 (32), 18 Ocak 1914
Eserler, 4. Baskı, Cilt 20, s. 5456 Rusça
0 Yorumlar